Rodzaje przestępstw i sposób ich ścigania:

Przestępstwa ścigane z urzędu

Ściganie z urzędu oznacza, że, niezależnie od działania pokrzywdzonego, policja lub prokuratura sama wszczyna postępowanie. Przestępstwo takie może być zatem ścigane nawet wbrew woli pokrzywdzonego. Kiedy organ ścigania otrzyma informację o popełnieniu przestępstwa, musi wszcząć postępowanie.

Do kategorii przestępstw ściganych z urzędu należy najwięcej czynów zabronionych ujętych w kodeksie karnym. Są to najcięższe przestępstwa oraz takie, które naruszają interes społeczny, czyli zagrażają państwu lub społeczeństwu. Do tej kategorii zaliczamy więc między innymi:

• zabójstwo,
• pobicie,
• korupcję,
• rozpijanie małoletniego,
• znęcanie się,
• kradzież z włamaniem,
• przywłaszczenie mienia.

Przestępstwa ścigane na wniosek

W tej kategorii przestępstw do ich ścigania niezbędne jest złożenie wniosku o ściganie przez pokrzywdzonego. Jeśli zatem mamy do czynienia z przestępstwem wnioskowym, organ ścigania nie zajmie się przestępstwem,dopóki pokrzywdzony wyraźnie tego nie zażąda.Jednakże przed złożeniem wniosku o ściganie policja lub prokuratura nie ma do końca związanych rąk. Może bowiem podjąć czynności konieczne do zabezpieczenia dowodów.

Do przestępstw ściganych na wniosek należą między innymi:

• groźba karalna,
• gwałt,
• zabieg leczniczy wykonany bez zgody pacjenta,
• niszczenie, uszkadzanie lub czynienie niezdatną do użytku rzeczy cudzej.

Przestępstwa z oskarżenia prywatnego

Przestępstwa należące do tej kategorii nie są ścigane przez organy ścigania. Policję czy prokuratora zastępuje sam pokrzywdzony. Składa do sądu prywatny akt oskarżenia i pełni funkcję oskarżyciela. Prokurator może jednak wstąpić do postępowania w każdym jego stadium. Wystarczy, że uzna on, iż wymaga tego interes społeczny.

Zaliczamy tutaj tylko te o najmniejszej społecznej szkodliwości czynu. Wymienić tutaj można przede wszystkim:

• zniesławienie,
• zniewagę,
• naruszenie nietykalności cielesnej,
• uszkodzenie ciała.